उच्च शिक्षण घेणाऱ्या दिव्यांग विद्याथ्र्यांना परिक्षेमध्ये सोयी-सवलती देणेबाबत.उच्च शिक्षण घेणाऱ्या दिव्यांग विद्याथ्र्यांना परिक्षेमध्ये सोयी-सवलती देणेबाब... पार्ट 2

उच्च शिक्षण घेणाऱ्या दिव्यांग विद्याथ्र्यांना परिक्षेमध्ये सोयी-सवलती देणेबाबत.उच्च शिक्षण घेणाऱ्या दिव्यांग विद्याथ्र्यांना परिक्षेमध्ये सोयी-सवलती देणेबाब...

♿(५) लोकोमोटर डिसेबिलिटी अस्थिव्यंगासठ (Locomotor Disability Including Orthopedio Dleability), बहुविकलांगता (Multiple Disabilities) व सेरेब्रल पाल्सी (Cerebral Palsy) विद्यार्थ्यांसाठी सवलती :-

१) ज्या महाविद्यालयात हे विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत तेच महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांना परीक्षेसाठी

परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात यावे. शिकत असलेल्या महाविद्यालयातच शरीराची योग्य स्थिती आणि बसण्यासठी अनुकूल असे तयार केलेले टेबल, टायपिंग मशीन, सुय यांची विद्यार्थ्यासाठी व्यवस्था करावी लागेल. तथापि, यासाठी संबंधित महाविद्यालयाने विद्यापीठाची मान्यता/पूर्व परवानगी घ्यावी

2) ज्या विद्यार्थ्यांना आवश्यकता असेल त्यांना उत्तरपत्रिका टाईप करणे किया लिहिण्यासाठी तसेच पूर्ण प्रश्नपत्रिका किया पत्रिकेचा काही भाग लिहिण्यासाठी लेखनिक घेण्यास परवानगी देण्यात येईल. जर हे विद्यार्थी स्वतः पत्रिका सोडवत असताना मधेच थकले पुढे प्रश्नपत्रिका सोडवू शकत नाही असे वाटल्यास त्यांना महाविद्यालयातील प्रत्यक्ष अध्यापनाशी संबंध नसलेला कोणताही कर्मचारी लेखनिक म्हणून देता येईल. हा कर्मचारी या विद्यार्थ्यांनि बोलीभाषा

समजू शकत असावा. या लेखनिकांची काळजीपूर्वक निवड करावी हा लेखनिक बहुविकलांग, सेरेब्रल पाल्सी, लोकोमोटर डिसेबिलिटी विद्यार्थी काय सांगतो ते समजून लिहू शकेल असा असावा.

३) आकृत्या, नकाशे, तक्ते इ. न काढण्यासाठी सवलत देव राहील. याचे गुण त्या त्याचे प्रमाणात देण्यात यावेत.

४) प्रात्यक्षिक परीक्षेऐवजी या विद्यार्थ्यांना या विषयाची तोंडी परीक्षा/ बहूपयांची उत्तरे असलेली देखी परिक्षा (प्रात्यक्षिकांवर आधारित) देता येईल. चोटी परीक्षेत प्रात्यक्षिकांवर आधारित प्रश्न विचारले जावेत.

५) या मुलांना अतिरिक्त सूचना किंवा संकेताची गरज भासते, तेव्हा परिक्षेच्या वेळी त्यांची बैठकीची वेगळी व्यवस्था करण्यात यावी. ६) अशा विद्यार्थ्याच्या परिक्षासाठी तांत्रिकपातीचा वापर करण्यात यावा. (उदा. संगणक व संगणक प्रणाली Voice Synthesizer)

6) प्रश्नाची प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी संप्रेषण बोर्ड (Communication Board) चा वापर करावा.

८) अनुकुलनशील साहित्य आणि उपकरणांचा वापर करू देण्यात यावा. उदा. पेन्सिल व प्

९) हे विद्यार्थी जास्त दाब देऊन लिहितात त्यासाठी आवश्यकतेनुसार कागद उत्तरपत्रिका जाह

पानांची देण्यात यावी.

♿(६) शारिरीक वाढ खुंटणे Dwarfter) :-

१) ज्या महाविद्यालयात हे विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत तेच महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांना परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात येईल. शिकत असलेल्या महाविद्यालयात शरीराची योग्य स्थिती

आणि बसण्याच्या व्यवस्थेसाठी अनुकुल तयार केलेले टेबल टायपिंग मशीन, सुयांची या विद्यार्थ्यांसाठी व्यवस्था करावी. तथापि, यासाठी संबंधित महाविद्यालयाने विद्यापीठाची मान्यता/पूर्व परवानगी घ्यावी,

२) लेखनिक घेण्याची परवानगी देण्यात यावी..

३) आवश्यकता असेल तर वाचनिक/सूचक घेण्याची परवानगी असावी.

♿(७) बौध्दिक अक्षम (मतिमंद/ गतिमंद) (Intelectual Disability-Mentaly challenged / Slow Learners) -

१) विद्यार्थ्यांना आकृत्या, नकाशे, तक्ते इ. न काढण्याची सवलत देण्यात यावी. त्यासाठीचे गुण त्या

विद्यार्थ्याला त्याच प्रमाणात देण्यात यावेत.

२) विद्यार्थ्यांना उत्तरपत्रिका टाईप करून या लिहून देण्याची परवानगी प्रदान करण्यात यावी त्यांना पूर्ण प्रश्नपत्रिका या प्रश्नपत्रिकेचा काही भाग लिहिण्यासाठी लेखनिक घेण्यास परवानगी देण्यात येईल. हे विद्यार्थी स्वत: प्रपत्रिका सोडवत असताना मध्ये पुढे पत्रिका शक्त नाही असे वाटल्यास त्यांना महाविद्यालयातील प्रत्यक्ष अध्यापनाशी संबंध नसलेला कोणताही कर्मचारी लेखनिक म्हणून घेता येईल. हा कर्मचारी या विधान्याने बोललेली भाषा समजू शकत असावा या लेखनिकांची काळजीपूर्वक निवड करावी. हा लेखनिक अध्ययन अक्षम विद्यार्थी काय सांगतो ते समजून लिहू शकेल असा असावा.

 ३) प्रात्यक्षिक परीक्षेऐवजी त्या विद्यार्थ्यांना त्या विषयाची गोडी परीक्षा/ बहुपर्यायी उत्तरे असलेली लेखी परिक्षा (प्रात्यक्षिकांवर आधारित देता येईल. तोही परीक्षेत प्रात्यक्षिकांवर आधारित प्रश्न

विचारले जात

४) या गटात मोडणाऱ्या अनेक विद्यार्थ्याची कारक कौशल्ये अविकसित असतात याचा विचार करून त्यांना वेगळ्या प्रकार पेन्सील, पेन, ग्रीपर, गणकयंत्र वापरण्याची परवानगी द्यावी.

५) आवश्यकतेनुसार प्रौढ लेखनिक देण्यात यावा..

♿(८) मानसिक आजार (Mental lineaa):-

१)या महाविद्यालयात विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत ते महाविद्यालय अथवा घराजवळ महाद्यालय याना परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात यावे.

२) या विद्यार्थ्यांची परीक्षा वेगळया वर्गात घेण्यात यावी.

३)विद्यार्थी अचानक आक्रमक / हिंसक बनला तर परिस्थिती हाताळू शकेल असाच पर्यवेक्षक नेमावा

४) लेखी परीक्षेऐवजी ऑडिओ व्हीडीओ रेकॉर्डर वापरून मौखिक परीक्षा घेण्याची परवानगी देण्यात यावी.

♿(९) स्वमग्न (Autism Spectrum Dleorder) विद्यार्थ्यांसाठी सवलती :-

१) ज्या महाविद्यालयात हे विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत ते महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांना परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात यावे. त्यांच्या महाविद्यालयातच या मुलांसाठी विशेष तयार केलेले टेबल.. टायपिंगमशीन, संगणक, गणकयंत्र, खुय यांची व्यवस्था करण्यात यावी.

२) विद्यार्थ्यांना उत्तरपत्रिका टाईप करुन वा लिहून देण्याची परवानगी देण्यात येईल त्यांना पूर्ण उत्तरपत्रिका किंवा उत्तरपत्रिकेचा काही भाग लिहिण्यासाठी लेखनिक घेण्यास परवानगी देण्यात या विद्यार्थी स्वतः प्रश्नपत्रिका सोडवत असताना चकले, पुढे प्रपत्रिका सोडवू शकत नाहीत असे वाटल्यास त्यांना महाविद्यालयातील प्रत्यक्ष अध्यापनाशी संबंध नसलेला कोणताही कर्मचारी लेखनिक म्हणून घेता येईल. हा कर्मचारी या विद्यार्थ्याने बोललेली भाषा समजू शकत असावा या लेखनिकांची काळजीपूर्वक निवड करावी. हा लेखनिक ऑटिस्टिक विद्यार्थी काय सांगती लिहू शकेल असा असावा

३)विद्यार्थ्याच्या सुरक्षिततेसाठी त्याला खात्री वाटेल अशी व्यक्ती परीक्षा वर्गात उपस्थित

लिहू शकेल असा असावा.

रहाण्याची परवानगी देण्यात यावी.

४) विद्यार्थ्यांना आकृत्या, नकाशे / तक्ते इ. न काढण्याची सवलत देण्यात येईल. त्याचे गुण त्या विद्यार्थ्याला त्या प्रमाणात देण्यात येतील.

५) प्रात्यक्षिक आणि प्रकल्प परीक्षेस विद्यार्थ्यांना या विषयाची तोंडी परीक्षा बहुपर्यायी उत्तरे

असलेली लेखी परिक्षा प्रात्यक्षिकावर आधारित देता येईल. तोडी परीक्षेत प्रात्यक्षिकावर आधारित

प्रश्न विचारले जात

६) मौखिक मुल्यमापनासाठी लेखीचा पर्याय असावा,

७) आवश्यकतेनुसार प्रौढ लेखनिक देण्यात यावा.

(८) आवश्यकतेनुसार वाचनिक/ Prompter सूचक) देण्यात यावा.

९) प्रश्नाचे उत्तर अपेक्षित शब्दमर्यादेपेक्षा कमी शब्द मर्यादेत लिहिता येईल. दिर्घोत्तरी प्रश्नाची उत्तरे मुमध्ये (Koy Points) लिहिता येतील. दिर्घोत्तरी प्रश्रमध्ये मुख्य मुद्यांच्या अनुषंगाने उत्तर दिल्यास

परिक्षकांनी परिक्षेतील उत्तरामध्ये थोडक्यात विषयाच्य अनुषंगाने माहिती/उत्तरे दिली आहेत का

तपासून गुणदान करावे.

१०) या विद्यार्थ्यांची परीक्षा वेगळ्या वर्गात घेण्यात यावी.

 ११) अचानक उपचार करावे लागतील अशी स्थिती उत्पन झाल्यास किया परीक्षेच्या कालावधीतच

उपचारासाठी हॉस्पीटलमध्ये दाखल व्हावे लागल्यास अशा विद्यार्थ्यांच्या भविचार करून त्यांना पुन: परीक्षेची (Re-Exam) परवानगी देण्यात यावी. विषय शिक्षक महाविद्यालयाचे प्राचार्य

परीक्षा विभाग प्रमुख यांनी यासाठी समन्वय साधावा.

१२) या गटात मोडणाऱ्या अनेक विद्याथ्र्यांची कारक कौशल्य अधिकरित असतात. याचा विचार करून त्यांना वेगळ्या प्रकारची पेन्सील, पेन, ग्रीपर, गणकयंत्र वापरण्याची परवानगी देण्यात यावी.

१३)अनिवार्य विषय सायन्स गणित इ.) विद्यार्थ्याला त्याला झेपेल असा विषय निवडून परीक्षा देण्याची परवानगी देण्यात यावी.

♿(१०)नाची विकृती (Muscular Dystrophy// मेंदू व मज्जापेशी काठीण्य (Multiple sclerosis): विद्यार्थ्यांसाठी सवलती :-

१)ज्या महाविद्यालयात विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत से किया महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांन

परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात यावे.

२) अचानक उपचार करावे लागतील अशी स्थिती उत्पन्न झाल्यास किया परीक्षेच्या कालावधीत

उपचारासाठी हॉस्पीटलमध्ये दाखल व्हावे लागल्यास अशा विद्यार्थ्याच्या भविष्याचा विचार

करून त्यांना पुन: परीक्षेची (Re-Exam) परवानगी देण्यात यावी, विषय शिक्षक, महाविद्यालयाचे

प्राचार्य व परीक्षा विभागाचे प्रमुख यांनी यासाठी समन्वय साधावा.

३)या विद्यार्थ्याची बैठक व्यवस्था वेगळ्या वर्गात करावी. वेळप्रसंगी स्पेशल पर्यवेक्षकाची नेमणूक

करावी. परीक्षा विभाग प्रमुख महाविद्यालयीन अधिकारी यांच्या परवानगीने आवश्यकता असेल

तर परीक्षा हॉस्पिटल अथवा विद्यार्थ्याच्या घरी घेण्यात यावी,

४) लेखी परीऐवजी ऑडिओ व्हीडीओ रेकॉर्डर वापरून मौखिक परीक्षा घेण्याची परवानगी देण्यात

यावी.

♿(११) मज्जासंस्थेचे तीव्र आजार (Chronic Neurological Conditional)

१) ज्या महाविद्यालयात विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत से किया जाने महाविद्यालय या परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात यावे.

२) अचानक उपचार करावे लागतील अशी स्थिती उत्पन्न झाल्यास किंवा परीक्षेच्या कालावधीतच

उपचारासाठी हॉस्पीटलमध्ये दाखल जावे लागल्यास अशा तर विद्यायांच्या भविष्याचा विचार

करून त्याना पुन: परीक्षेची (Re-Exam) परवानगी देण्यात यावी. विषय शिक्षक, महाविद्यालयाचे

प्राचार्य व परीक्षा विभागाचे प्रमुख यांनी यासाठी समन्वय साधावा.

३) या विद्यार्थ्यांची बैठक व्यवस्था वेगळ्या वर्गात करावी. प्रसंगी स्पेशल पर्यवेक्षकाची नेमणूक करावी. परीक्षा विभाग प्रमुख महाविद्यालयीन अधिकारी यांच्या परवानगीने आवश्यकता असेल तर परीक्षा हॉस्पिटल अथवा विद्यार्थ्याच्या घरी घेण्यात यावी.

४) लेखी परीक्षेऐवजी ऑडिओ व्हीडीओ रेकॉर्डर वापरून मौखिक परीक्षा घेण्याची परवानगी देण्यात यादी.

♿(१२) अध्ययन अक्षम (Specifo Loaring Disabilities) विद्यार्थ्यांसाठी सवलती :-

१) विद्यार्थ्यांना आकृत्या, नकाशे, तक्ते इ. न काढण्यासाठी सवलत देण्यात यावी. सदरचे गुण विद्यार्थ्याला त्या प्रमाणात देण्यात यावेत

२) विद्यार्थ्यांना उत्तरपत्रिका टाईप करून या लिहून देण्याची परवानगी देण्यात येईल. त्यांना पूर्ण उत्तरपत्रिका किया उत्तरपत्रिकेचा काही भाग लिहिण्यासाठी लेखनिक घेण्यास परवानगी देण्यात येईल. जर हे विद्यार्थी स्वतः प्रश्नपत्रिका सोडवत असताना मोचमकले. पुढे पत्रिका सोडवू शकत नाही असे वाटल्यास त्यांना महाविद्यालयातील प्रत्यक्ष अध्यापनाशी संबंध नसलेला कोणताही कर्मचारी लेखनिक म्हणून घेता येईल. हा कर्मचारी या विद्यार्थ्या बोललेली भाषा समजू शकत असावा. या लेखनिकांची काळजीपूर्वक निवड करावी. हा

लेखनिक अध्ययन अक्षम विद्यार्थी काय सांगतो ते समजून लिहू शकेल असा असावा

३)प्रात्यक्षिक आणि प्रकल्प परीक्षेस विद्यार्थ्यांना या विषयाची तोंडी परीक्षा बहुपर्यायी उत्तरे असलेली लेखी परिक्षा (प्रात्यक्षिकांवर आधारित देता येईल. तोंडी परीक्षेत प्रात्यक्षिकांवर आधारित प्रश्न विचारले जात

४) या गटात मोडणाऱ्या अनेक विद्यार्थ्यांची कारक कौशल्ये अविकसित असतात. याचा विचार करून त्यांना वेगळ्या प्रकारची पेन्सील, पेन, प्रीपर, गणकयंत्र वापरण्याची परवानगी देण्यात

यावी.

५) लेखी परीक्षेऐवजी ऑडिओ व्हीडीओ रेकॉर्डर वापरून मौखिक परीक्षा घेण्याची परवानगी देण्यात यावी.

६) आवश्यकतेनुसार प्रौढ लेखन देण्यात यावा

७)प्रश्न उत्तर अपेक्षित शब्दमयदिपेक्षा कमी शब्द मर्यादेत लिहिता येईल. दिपोत्तरी प्राची

उत्तरे मुद्यांमध्ये (Key Paints) लिहिता येतील. अशा दिघोत्तरी प्रमध्ये मुख्य मुद्यांच्या

अनुषंगाने उत्तर लिहील्यास परिक्षकांनी उत्तरामध्ये श्री विषयाच्या अनुषंगाने माहिती/उत्तरे दिली आहेत का ते तपासून गुणदान करावे.

♿(१३) मेंदू व मज्जापेशी काठीण्य (Multiple Sclerosis) विद्यार्थ्यांसाठी सवलती :-

१)ज्या महाविद्यालयात विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत ते किया महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांना परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात यावे.

२)नक उपचार करावे लागतील अशी स्थिती उत्फा झाल्यास किया परीक्षेच्या कालावधीतच

उपचारासाठी हॉस्पीटलमध्ये दाखल व्हावे लागल्यास त्या विद्यार्थ्याच्या वयाचा विचार करून

त्याना पुनः परीक्षेची (Exam) परवानगी देण्यात यावी, विषय शिक्षक, महाविद्यालयाचे प्राचार्य [व] परीक्षा विभागाचे प्रमुख यांनी यासाठी समन्वय साधावा

३) या विद्यार्थ्यांची बैठक व्यवस्था करावी. वेळप्रसंगी स्पेशल पर्यवेक्षकाची नेमणूक

करावी. परीक्षा विभाग प्रमुख महाविद्यालयीन अधिकारी यांच्या परवानगीने आवश्यकता असेल

तर परीक्षा हॉस्पिटल अथवा विद्यार्थ्याच्या घरी घेण्यात यावी.

४) लेखी परीक्षेऐवजी ऑडिओ व्हीडीओ रेकॉर्डर वापरून मौखिक परीक्षा घेण्याची परवानगी देण्यात

यावी.

♿(१४) भाषण (वाचा व भाषा अहमत्व (Speech and Language Disability) असलेल्या विद्याथ्यांसाठी सवलती-

१) ज्यावेळेस निबंधात्मक असतात अशावेळी सदर प्रभावर गुणदान करतांना उत्तरे मोठया

प्रमाणात लिहिलेले आहे हे न पाहता मुख्य मुद्यांवर (Kay Pointti) वर लक्ष देण्यात यावे. महाविद्यालयाने याविषयीचा पत्रव्यवहार विद्यापीठाशी करणे अत्यावश्यक आहे.

२) विद्यार्थ्यांना आकृत्या, नकाशे सकते इ. न काढण्याची सवलत देण्यात यावी. त्याचे गुण त्या विद्यार्थ्यांला त्या प्रमाणात देण्यात यावेत अथवा त्यासाठी पर्यायी प्रश्न विचारण्यात यावेत

३) अनिवार्य विषयाऐवजी (सायन्स गणित इ.) विद्यार्थ्याला त्यास झेपेल असा विषय निवडून परीक्षा

देण्याची परवानगी देण्यात यावी.

४) परीक्षा लेखी स्वरुपात स्वरूपाची परवानगी देण्यात यावी..

♿(१५) अॅलस्सेमिया (Thalassemia)/ कॅन्सर (Cancer):-

1) महाविद्यालयात विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत से किया महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांना

परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात येईल, त्यांच्या महाविद्यालयातच या मुलांसाठी विशेष तयार केलेले टेबल, टायपिंग मशीन, सुर्याची व्यवस्था करण्यात यावी. तथापि, यासाठी संबंधित

महाविद्यालयाने विद्यापीठाची मान्यता/पूर्व परवानगी घ्यावी.

२) अचानक उपचार करावे लागतील अशी स्थिती उत्पन्न झाल्यास किंवा परीक्षेच्या कालावधीत

उपचारासाठी हॉस्पीटलमध्ये दाखल व्हावे लागले तर विद्यार्थ्यांच्या भविष्याचा विचार करून त्यांना पुन: परीक्षेची (Re-Exam) परवानगी देण्यात यावी. विषय शिक्षक महाविद्यालयाचे प्राचार्य परीक्षा

विभागाचे प्रमुख यांनी यासाठी समन्वय साधावा.

३)इन्फेक्शनची शक्यता लक्षात घेऊन या विद्यार्थ्यांसाठी तक व्यवस्था वेगळ्या वर्गात करावी प्रसंगी स्पेशल पर्यवेक्षकाची नेमणूक करावी व परीक्षा विद्यार्थ्याच्या घरी घेण्यात यावी.

 ४) विद्यार्थ्यांना लिहायचे सोयीचे व्हावे यासाठी वेगळया प्रकारणी पेन्सील पेन, ग्रीपर, संगणक

देण्याची व्यवस्थापना करावी.

(५) गरज असल्यास त्यांना लेखनिक घेण्याची परवानगी देण्यात यावी.

६) विद्यार्थ्याच्या सुरक्षिततेसाठी त्याला खात्री वाटेल अशी व्यक्ती परीक्षा वर्गाजवळ उपस्थित रहाण्याची परवानगी देण्यात यावी.

७) यापेक्षा वेगळ्या सोची हव्या असतील तर पालक विषय शिक्षक, प्राचार्य व परीक्षा विभाग प्रमुख

यांच्या समन्वयाने वरविण्यात यावे.

♿(१६) हिमोफिलिया (Hemophilla):-

१) ज्या महाविद्यालयात हे विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत से किया महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांना परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात येईल. त्यांच्या महाविद्यालयातच या मुलांसाठी विशेष तयार केलेले टेबल, टायपिंग मशीन, खुर्व्याची व्यवस्था करण्यात यावी. तथापि, यासाठी संबंधित महाविद्यालयाने विद्यापीठाची मान्यता / पूर्व परवानगी घ्यावी.

२) अचानक उपचार करावे लागतील अशी स्थिती उत्पन्न झाल्यास किंवा परीक्षेच्या कालावधीतच उपचारासाठी हॉस्पीटलमध्ये दाखल का लागल्यास विद्यार्थ्याच्या भविष्याचा विचार करून त्यांना पुन: परीक्षेची (Re-Exam) परवानगी देण्यात यावी. विषय शिक महाविद्यालयाचे प्राचार्य व परीक्षा विभागाचे प्रमुख यांनी यासाठी समन्वय साधावा.

३) इन्फेक्शनची शक्यता लक्षात घेऊन या विद्यार्थ्यांसाठी बैठक व्यवस्था वेगळ्या वर्गात करावी.

वेळ प्रसंगी स्पेशल पर्यवेक्षकाची नेमणूक करावी व परीक्षा विद्यार्थ्याच्या घरी घेण्यात यावी.

४) विद्यार्थ्यांना लिहावयाचे सोयीचे व्हावे यासाठी वेगळ्या प्रकारची पेन्सील पेन, ग्रीपर,

संगणक देण्याची व्यवस्था उपलब्ध करावी.

 ५) गरज असल्यास त्यांना लेखनिक घेण्याची परवानगी देण्यात यावी.

६) विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षिततेसाठी त्याला खात्री वाटेल अशी व्यक्ती परीक्षा वर्गाजवळ उपस्थित रहाण्याची परवानगी देण्यात यावी,

 (७) यापेक्षा वेगळ्या सोयी हव्या असतील तर पालक विषय शिक्षक, प्राचार्य परीक्षा विभाग प्रमुख यांच्या समन्वयाने ठरविण्यात यावे.

♿(१७) सिकल सेल (Bickie Cell Dlsesna):-

१) ज्या महाविद्यालयात हे विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत से किया जवळचे महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांना परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात येईल. त्यांच्या महाविद्यालयात या मुलांसाठी विशेष तयार केलेले टेबल टायपिंग मशीन, सुयांची व्यवस्था करण्यात यावी. तथापि, यासाठी संबंधित महाविद्यालयाने विद्यापीठाची मान्यता पूर्व परवानगी घ्यावी.

२) अचानक उपचार करावे लागतील अशी स्थिती उत्पन्न झाल्यास किंवा परीक्षेच्या कालावधीतय उपचारासाठी हॉस्पीटलमध्ये दाखल व्हावे लागल्यास विद्यार्थ्याच्या भविष्याचा विचार करून त्यांना पुनः परीक्षेची (Re-Exam) परवानगी देण्यात यावी. विषय शिक्षक, महाविद्यालयाचे प्राचार्य य

परीक्षा विभागाचे प्रमुख यांनी यासाठी समन्वय साधावा.

३) इन्फेक्शनची शक्यता लक्षात घेऊन या विद्यार्थ्यांसाठी बैठक व्यवस्था करावी. वेळप्रसंगी स्पेशल पर्याची नेमणूक करावी व परीक्षा विद्यार्थ्यांच्या घरी घेण्यात यावी.

४) याचे सोयीचे व्हावे यासाठी वेगळ्या प्रकारची पेन्शील, पेन, सीप, संगणक देण्याची व्यवस्था उपलब्ध करावी.

५) गरज असल्यास त्यांना लेखनिक घेण्याची परवानगी देण्यात यावी.

६) विद्यार्थ्याच्या सुरक्षिततेसाठी त्याला खात्री वाटेल अशी व्यक्ती परीक्षाजवळ उपस्थित

रहाण्याची परवानगी देण्यात यावी.

७) यापेक्षा वेगळ्या सोधी हा असतील तर पालक विषय शिक्षक, प्राचार्य व परीक्षा विभाग प्रमुख

यांच्या समन्ययाने ठरविण्यात यावे.

♿(१८) अॅसिड अॅटक व्हिक्टीन (Acid Attack Victim) विद्यार्थ्यांसाठी सवलती-

१) या महाविद्यालयात विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत महाविद्यालय या विद्यार्थ्यांना

परीक्षेसाठी परीक्षा केंद्र म्हणून देण्यात यावे,

२) शिकत असलेल्या महाविद्यालयातच शरीराची योग्य स्थिती आणि बसण्यासाठी अनुकुल असे तयार केलेले टेबल टायपिंग मशीन, सुय यांची या विद्यार्थ्यांसाठी व्यवस्था करण्यात यावी. तथापि,

यासाठी संबंधित महाविद्यालयाने विद्यापीठाची मान्यता पूर्व परवानगी घ्यावी

३) अमानक उपचार करावे लागतील अशी स्थिती उत्पन्न झाल्यास किंवा परीक्षेच्या कालावधीतच

उपचारासाठी हॉस्पीटलमध्ये दाखल का लागल्यास विद्यार्थ्याच्या भविष्याचा विचार करून त्यांना

पुनः परीक्षेची (Ro-Exam) परवानगी देण्यात यावीविषय शिक्षक महाविद्यालयाचा परीक्षा. भागप्रमुखांनी यासाठी समन्वय साधावा.

४) सोयीचे व्हावे यासाठी वेगळया प्रकारची पेन्सील पेन, ग्रीपर, संगणक भागप्रमुखांनी यासाठी समन्वय साधावा.देण्याची व्यवस्था उपलब्ध करून द्यावी.

५) गरज असल्यास त्याना लेखनाची परवानगी द्यावी.

♿(१९) पार्किन्स (Parinara Dhosa -.

१) ज्यावेळेस निबंधात्मक प्रश्न असतात अशावेळी सदर प्रश्नावर गुणदान करतांना उत्तरे मोठ्या प्रमाणात लिहिले आहे हे न पाहता मुख्य मुद्यांवKey Pointsh वर लक्ष देण्यात यावे. महाविद्यालयाने याविषयीचा पत्रव्यवहार विद्यापीठाशी करणे अत्यावश्यक आहे. २) विद्यार्थ्यांना आकृत्या, नकाशे/सक्ते इ. न काढण्याची सवलत देण्यात यावी. त्याचे गुण स्था विद्यार्थ्याला त्या प्रमाणात देण्यात यावेत अथवा त्यासाठी पर्यायी प्रश्न विचारण्यात यावेत.

(३) तोंडी परीक्षा लेखी स्वरुपाची परवानगी देण्यात यावी.उपरोक्त नमुद वर्गवारीतील दिव्यांग विद्यार्थी ज्या महाविद्यालयामध्ये शिक्षण घेत आहे त्या महाविद्यालयातील प्राचार्यांनी या शासन निर्णयामध्ये नमुद केलेल्या सर्व सवलती व सुविधा या शेष गरजा असणाऱ्या विद्यार्थ्यांना मिळतील याची दक्षता घ्यावी. सदर शासन निर्णय राज्यातील उच्च व तंत्र शिक्षण विभागातंर्गत येणाऱ्या सर्व विद्यापीठे व त्यांच्या संलग्नीत असणारी सर्व महाविद्यालये तसेच राज्यशासनामार्फत विशेष कायद्यान्वये स्थापन करण्यात आलेल्या सर्व स्वयंअर्थसहाय्य विद्यापीठांना लागू राहील. सदर आदेशाची प्रभावी अमंलवणी होईल हे पाहण्याची जबाबदारी सर्व उपरोका नमुद विद्यापीठाची राहील. सदर शासन निर्णयाची तालका प्रभावीपणे अंमलबजावणी करण्यात येत आहे.

सदर शासन निर्णय महाराष्ट्र शासनाच्या या तिरावर उपलब्ध करण्यात आला असून त्याचा संकेतांक २०५४०३४१३१६२५२३०८ असा आहे. हा आदेश डिजीटल स्वाक्षरीने साक्षांकित करून काढण्यात येत आहे.

महाराष्ट्राचे राज्यपाल यांच्या आदेशानुसार व नावाने

दिव्यांगा विषयी अधिक माहिती पाहिजे असेल तर व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा .♿

https://chat.whatsapp.com/C6z1lSAIh7x4Xy4ZrCIJlJ

♿दिव्यांग टेलिग्राम चैनल♿

https://t.me/surajdivyang

पुढील लिंक वापरून माझ्या WhatsApp आणि telegram ग्रुपमध्ये सामील व्हा: